28-12-2016

Van kranten lezen of het nieuws kijken word ik deze dagen niet vrolijk. Veel achteruitgekijk. Veel geworstel en gepuzzel met begrijpen hoe die economie nu eigenlijk werkt. Logisch. Dat is waar we dagelijks mee bezig zijn. Maar tegelijkertijd komt altijd die onvermijdelijke vraag daarbij: wat zal de toekomst brengen? Moeten we ons zorgen maken?

Om maar te beginnen met dat zorgen maken. Mensen maken zich altijd zorgen. Over de problemen van de dag. En die zorgen zijn nagenoeg altijd reëel. Afgelopen jaar heeft bewezen dat de wereld raar in elkaar steekt. Wie begin van dit jaar had voorspeld dat Donald Trump president van de Verenigde Staten zou worden en het VK zou stemmen voor een vertrek uit de EU had flink kunnen cashen bij de bookmakers. Begin van dit jaar ging de maatschappelijke discussie nog vooral over migranten. En wat voor een problemen die zouden opleveren. Alleen achteraf kun je vaststellen of die zorgen irrationeel waren. Maar wellicht zelfs dat nog niet eens. Wellicht hebben die ontzettende zorgen geleid tot de juiste tegenreactie. En is daardoor het doemscenario geen werkelijkheid geworden. In dat opzicht zijn zorgen hard nodig voor het juiste gevoel van urgentie: alleen als we ons ergens druk over maken, worden zorgen omgezet in actie en blijkt dat we problemen kunnen oplossen.

Dus ja, ook nu moeten we ons zorgen maken over volgend jaar. Over de houdbaarheid van democratieën zoals de onze en de uitslag van de komende verkiezingen in de eurozone. Over de toekomst van de muntunie. Over de gevolgen van klimaatverandering. Wereldwijde migratie. Ongelijkheid of het gebrek aan perspectief voor verschillende groepen. Zal dit allemaal een probleem blijken te zijn in 2017? Vast niet. Maar als we ons er druk om maken, ontstaat hopelijk wel urgentie om aan sommige dingen wat te veranderen.

Met stip op één staat bij mij klimaatverandering. Wat mij betreft wordt 2017 het jaar van de waarheid. Want dat menselijk handelen leidt tot klimaatverandering is inmiddels ruimschoots aangetoond en ervaren. De plannen liggen er, in de vorm van het klimaatakkoord en in Nederland ook in de vorm van de energie-agenda. We hebben redenen genoeg om ons er zorgen over te maken of we deze transitie op tijd inzetten; 2017 gaat over de concretisering van de plannen. Om stappen te zetten. Om te laten zien dat we zorgen kunnen laten verdwijnen en een transitie kunnen beginnen naar een koolstofvrije economie.

Dan wordt 2017 een mooi jaar. Ik wens u een gezond en zorgenrijk 2017 toe.