4

 
 
Of we het nu hebben over de circulaire economie of de deeleconomie, efficiënter (her-)gebruik van grondstoffen en goederen vormt een belangrijke economische trend. Dat is hartstikke goed. Wat opgaat voor grondstoffen, als focus van de circulaire economie, geldt ook voor andere productiefactoren in de economie, zoals menselijk en financieel kapitaal. Zo kunnen we komen tot een economie waar niet alleen het maken van nieuwe spullen en diensten wordt gewaardeerd, maar ook het hergebruik en hernieuwen van goederen, diensten en productiefactoren: een tweedehands economie.

Zo is de circulaire economie geen nieuwe economie, maar wel een goede manier om na te denken over hoe je grondstoffen efficiënt benut om zo de grondstoffenkringloop te sluiten. Ook goederen benutten we beter door deze te delen of aan andere consumenten te verkopen in plaats van weg te gooien. Beter voor het milieu, maar ook voor de portemonnee.

Voor veel andere onderdelen van de economie geldt hetzelfde. Dit klinkt nogal abstract, maar dat is het niet. Neem mensen. In het begin van je leven ga je naar school en daarna werk je tot aan je pensioen. Als je geluk hebt. Regelmatig lukt dat niet omdat er geen vraag meer is naar de ooit opgedane kennis en vaardigheden. Dan komen mensen aan de kant te staan. Niet efficiënt en zeker niet duurzaam. Zeker als van mensen wordt gevraagd steeds langer door te werken is dit niet een juiste inrichting van de economie. ‘Hergebruik’ klinkt in deze context wellicht wat oneerbiedig, maar door continu te her- en bijscholen blijven vaardigheden bruikbaar en kunnen mensen tot aan hun pensioen een eigen inkomen blijven verdienen.

Een tweedehands economie. Het klinkt een beetje negatief. Maar volgens mij brengt het ons veel. Bijvoorbeeld een houdbaardere samenleving en een perfectionering van ons economische systeem.