Uitdaging van HR en leidinggevenden bij inzet van de vlootschouw

Een HR vlootschouw is bedoeld om de ontwikkelmogelijkheden van een team in kaart te brengen. Het gaat daarbij expliciet niet om het individu, maar om de rol van de medewerker binnen de ontwikkeling van het team.

Dit wijkt af van de meeste huidige systemen die nu voor Human Resource management (HRM) gebruikt worden. De nadruk binnen HRM ligt voornamelijk op het individu, zoals met de gesprekkencyclus en persoonlijke ontwikkeling, of op beleid als men vanuit de organisatie initiatieven ontwikkelt.

Het probleem bij HRM en leiderschap ontwikkeling is dat er weinig aandacht is voor groepsdynamische processen. De aanname dat 10 goede mensen, samen automatisch ook een goed resultaat opleveren klopt niet. Veel bestaande systemen zoals competentietesten, persoonlijkheidstesten die groepsprofielen maken, of team assessments lijken goede voorspellers. Het probleem ervan is dat te veel variabelen die bepalend zijn in de praktijk ontbreken. Vaak wordt er geen rekening gehouden met de complexiteit van de context waarin gewerkt wordt. Namelijk collega’s, klanten, leidinggevenden, technologische ontwikkelingen, wet en regelgeving etc.

Er is binnen bedrijven tot nu toe weinig instrumentarium voor teamontwikkeling ingericht. Goede sociologische onderzoeksmethoden zijn over het algemeen te duur en traag om effectief in te zetten.

Er zijn wel verschillende theorieën die een versimpeling van de werkelijkheid voorstellen, zoals de team ontwikkelingsstadia van Tuckman en de teamrollen van Belbin. Deze bieden op hoofdlijnen inzicht in een ideaal hoe je een team organiseert. Maar in de praktijk bieden die onvoldoende zekerheid.

Een iteratieve aanpak, waarbij je niet vanuit een ideaal maar vanuit de huidige situatie “the next step” organiseert, is een betere oplossing. Je organiseert organisch iedere volgende stap.

Een vlootschouw neemt een iteratieve aanpak als uitgangspunt. Het team is gevormd en moet zich ontwikkelen vanuit individuele en groepsontwikkeling. Als leidinggevende kun je zelden vanuit het niets starten met het samenstellen van een ideaal team. Zelfs al krijg je die mogelijkheid dan is het moeilijk te voorspellen wat er binnen het team gaat gebeuren (kijk naar de complexiteit bij het samenstellen van het Nederlands voetbal elftal).

Een iteratieve strategie betekent dat je meet, intervenieert en effect bepaalt, en weer meet. Met andere woorden, we blijven in het nu en oriënteren ons steeds op de eerstvolgende “next step”.

Deze strategie past bij onderzoek naar succes: “je begint met een eindpunt voor ogen, maar vervolgens ga je aan de slag en anticipeer je flexibel op de kansen en mogelijkheden die je gedurende het proces tegenkomt.”